Kalori Nedir?
Kalori enerjidir, bu enerji yiyeceklerin yakılması ile açığa çıkar. Yiyeceklerin kalori miktarını ölçen ve kalorimetre adı verilen alet, bir su tankı ve onun içine batırılmış, yüksek basınçlı oksijen bağlantısı olan çelik bir kaptan oluşan basit bir düzenektir.
Kalorisi ölçülecek yiyecek çelik kaba konulur, oksijen verilerek tutuşturulur. Yanma bitince kabı çevreleyen sudaki ısı yükselmesi ölçülür. Derece olarak ısı yükselme miktarı ile kilogram olarak suyun ağırlığı çarpılınca sonuç doğrudan (gıda uzmanlarının kullandığı) kalori miktarını verir.
İnsanlar bu şekilde yiyeceklerin kalori miktarlarını ölçerken bir şeyin farkına vardılar. Hangi yiyeceğin içinde olurlarsa olsunlar bütün protein türlerinin bir gramları aynı miktarda kalori veriyorlardı. Aynı şeyler yağlar ve hidrokarbonlar için de geçerliydi. Protein ve karbonhidratların her bir gramı 4, yağların ise 9 kalori içeriyordu.
Bu yüzden yiyecekleri tek tek yakarak kalori miktarlarını ölçmeyi bıraktılar. Bir yiyecekte kaç gram yağ, protein ve karbonhidrat olduğu biliniyorsa iş kolaydı. Protein ve karbonhidrat gramajlarını 4, yağınkini ise 9 ile çarparak yiyeceğin toplam kalori miktarı bulunabiliyordu.
Yine de kalorimetre ile insan vücudu arasında küçük bir fark vardır. Kalorimetrede yiyeceğin tümü yakılır. Vücutta ise yağın yüzde 2’si, karbonhidratın yüzde 5′i, proteinin de yüzde 8′i sindirilip parçalanmadan yani enerjiye dönüşmeden vücuttan çıkar gider. Hassas değerlendirmelerde bu farkı hesaba katmak gerekir.
Bilimsel olarak kalori; 1 gram suyun ısısını 1 derece yükseltmek için gerekli enerji miktarıdır. Gıda ve fizik dalı ile uğraşanlar arasında enerjinin birimi ile ilgili garip bir anlaşmazlık vardır. Gıda uzmanlarının 1 kalori dedikleri değer aslında bilimsel olarak 1.000 kalori yani 1 kilokalori ‘ dir.
Vücudun ihtiyacı olan kalori miktarı, söz konusu kimsenin yaptığı işle ilgilidir. Sözgelimi, yaklaşık olarak 50 kiloluk bir kimsenin her gün için 1680 kaloriye ihtiyata vardır. Fakat bu durum, tam bir dinlenmeyle geçirilen gün içindir. Eğer masa başı işi gibi yorucu olmayan bir şeyde çalışıyorsa, vücudun kalori ihtiyacı her gün için 3360 kaloriye çıkar. Ağır işte çalışıyorsa, vücudun sağlıklı ve gerektiği gibi çalışması 6720 kalori ihtiyacı doğurur.
Bütün besin maddeleri, kalori hesabı yapılırken 100 g. üzerinden hesaplanmıştır.Balık, et ve sebzeler tavada kızartıldıkları takdirde kalori yüzde yüz artmaktadır.
Besinlerin kalori değerleri:
ÜRÜN |
BİRİM/GR |
KALORİ |
ET ÜRÜNLERİ |
Kıyma yağsız |
100 Gr |
100 |
Kıyma yağlı |
100 Gr |
170 |
But |
100 Gr |
103 |
Tavuk-but |
100 Gr |
122 |
Tavuk-göğüs |
100 Gr |
104 |
1/2 Piliç kız. |
100 Gr |
720 |
Kaz |
100 Gr |
364 |
Ördek |
100 Gr |
243 |
Beyin |
100 Gr |
128 |
Böbrek |
100 Gr |
129 |
Karaciğer |
100 Gr |
144 |
Kavurma |
100 Gr |
670 |
Pastırma |
100 Gr |
250 |
Salam |
100 Gr |
457 |
Sosis |
100 Gr |
329 |
Sucuk |
100 Gr |
452 |
DENİZ ÜRÜNLERİ |
Barbunya |
100 Gr |
120 |
Alabalık |
100 Gr |
51 |
Dil balığı |
100 Gr |
93 |
Hamsi |
100 Gr |
115 |
Havyar |
100 Gr |
135 |
Istakoz |
100 Gr |
90 |
İstavrit |
100 Gr |
161 |
İstiridye |
100 Gr |
71 |
Kalkan |
100 Gr |
194 |
Kılıç |
100 Gr |
09.7 |
Kefal |
100 Gr |
170 |
Levrek |
100 Gr |
130 |
Lüfer |
100 Gr |
137 |
Mezgit |
100 Gr |
80 |
Midye |
100 Gr |
95 |
Palamut |
100 Gr |
200 |
Sazan |
100 Gr |
78 |
Sardelye |
100 Gr |
119 |
Uskumru |
100 Gr |
159 |
Somon Füme |
100 Gr |
171 |
Ton Balığı |
100 Gr |
121 |
Tuzlanmış Balık |
100 Gr |
305 |
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ |
İnek sütü yağlı |
100 Gr |
61 |
İnek sütü yağsız |
100 Gr |
35 |
Keçi sütü |
100 Gr |
69 |
Manda sütü |
100 Gr |
97 |
Yoğurt yağlı |
100 Gr |
61 |
Yoğurt yağsız |
100 Gr |
56 |
Beyaz pey. yağ |
100 Gr |
289 |
Beyaz az yağlı |
100 Gr |
99 |
Çökelek-kuru |
100 Gr |
379 |
Çökelek-taze |
100 Gr |
100 |
Kaşar peyniri |
100 Gr |
349 |
Kaymak |
100 Gr |
302 |
Tulum pey. |
100 Gr |
391 |
ÜRÜN |
BİRİM/GR |
KALORİ |
YAĞLAR |
Tereyağı |
100 Gr |
760 |
Zeytinyağı |
100 Gr |
930 |
Mısırözü |
100 Gr |
930 |
Margarin |
100 Gr |
744 |
Kuyruk yağı |
100 Gr |
813 |
YUMURTA |
Tüm yumurta |
1 Adet |
80 |
Yumurta sarısı |
1 Adet |
65 |
Yumurta akı |
1 Adet |
15 |
TAHIL ÜRÜNLERİ |
Buğday |
100 Gr |
434 |
Buğday ekmeği |
100 Gr |
247 |
Buğday unu |
100 Gr |
368 |
Çavdar ekmeği |
100 Gr |
234 |
Mısır unu |
100 Gr |
353 |
Yulaf unu |
100 Gr |
402 |
Pirinç |
100 Gr |
362 |
Pirinç unu |
100 Gr |
353 |
Makarna |
100 Gr |
390 |
Bulgur |
100 Gr |
350 |
Bisküvi |
100 Gr |
341 |
Erişte |
100 Gr |
390 |
Galeta unu |
100 Gr |
350 |
İrmik |
100 Gr |
350 |
Pilav |
100 Gr |
370 |
Pizza |
100 Gr |
241 |
Şehriye |
100 Gr |
390 |
Tarhana |
100 Gr |
329 |
Mercimek |
100 Gr |
314 |
1 dilim beyaz ekmek |
28 Gr |
90 |
1 dilim kepekli ekmek |
28 Gr |
60 |
1 dilim kızarmış ekmek |
28 Gr |
35 |
KURUYEMİŞ |
Ayçiçeği |
100 Gr |
560 |
Badem |
100 Gr |
650 |
Ceviz |
100 Gr |
705 |
Çam fıstığı |
100 Gr |
624 |
Fındık |
100 Gr |
690 |
Fıstık |
100 Gr |
630 |
Kabak çekirdeği |
100 Gr |
610 |
Kestane |
100 Gr |
194 |
Susam |
100 Gr |
590 |
Şam fıstığı |
100 Gr |
640 |
Yer fıstığı |
100 Gr |
589 |
SEBZELER |
Bakla-kuru |
100 Gr |
354 |
Bakla-taze |
100 Gr |
72 |
Bal kabağı |
100 Gr |
35 |
Bamya-kuru |
100 Gr |
94 |
Bamya-taze |
100 Gr |
42 |
Bezelye |
100 Gr |
47 |
Biber-yeşil |
100 Gr |
25 |
Brüksel laha. |
100 Gr |
47 |
Domates |
100 Gr |
25 |
Enginar |
100 Gr |
63 |
Fasulye-kuru |
100 Gr |
333 |
Fasulye-taze |
100 Gr |
35 |
Hardal |
100 Gr |
18 |
Havuç |
100 Gr |
42 |
Ispanak |
100 Gr |
25 |
Kabak |
100 Gr |
19 |
Karnabahar |
100 Gr |
25 |
Kereviz- |
100 Gr |
38 |
Kırmızı-pancar |
100 Gr |
42 |
Kıvırcık salata |
100 Gr |
18 |
Lahana |
100 Gr |
24 |
Mantar |
100 Gr |
16 |
Marul |
100 Gr |
15 |
Nohut |
100 Gr |
376 |
Patates |
100 Gr |
83 |
Patlıcan |
100 Gr |
24 |
Pazı |
100 Gr |
27 |
Pırasa |
100 Gr |
52 |
Semizotu |
100 Gr |
32 |
Soğan-kuru |
100 Gr |
41 |
MEYVELER |
Armut |
100 Gr |
57 |
Çilek |
100 Gr |
39 |
Elma |
100 Gr |
52 |
Hurma |
100 Gr |
315 |
İncir |
100 Gr |
80 |
Karpuz |
100 Gr |
24 |
Kavun |
100 Gr |
26 |
Kayısı |
100 Gr |
54 |
Kiraz |
100 Gr |
79 |
Kuru incir |
100 Gr |
323 |
Kuru üzüm |
100 Gr |
306 |
Mandalina |
100 Gr |
36 |
Muz |
100 Gr |
90 |
Nar |
100 Gr |
77 |
Portakal |
100 Gr |
41 |
Şeftali |
100 Gr |
49 |
Üzüm |
100 Gr |
74 |
Vişne |
100 Gr |
57 |
Kaynaklar:
kaloricetveli.net
diyet.in