Kırım Türküleri Dinle

1. Filiz Tram - Ey Güzel Kırım
2. Aybala Bolat - Kalaylı Kazan
3. Şükriye Tutkun - Bostorgay
4. Çiğdem Yarkın - Kadifeden Kesesi
5. A. Emsal Çevik - Biz Kırım'dan Çıkkanda 
6. Kırım Tatar Folk Topluluğu - Elvida
7. Filiz Tram - Benim Adım Bülbüldür
8. Jülide Özçelik - Şu Yalta'dan Taş Yükledim (Jazz Versiyonu)
9. Kınalı Parmak

Kırım Tarihçesi

Kırım; Karadeniz'in kuzeyinde neredeyse dört tarafı denizlerle çevrili denebilecek bir yarımadadır. Kuzey Karadeniz'de yer alır. 

Kırım'ın Ruslar tarafından 1783'te işgal edilmesinin ardından, Kırım Tatarları için zor ve acı yıllar da başlamış oldu. Rus zulmüne maruz kalmak istemeyenler, daha o yıllarda 'Ak Topraklar' dedikleri Anadolu ve Osmanlı Devletinin diğer bölgelerine göç etmeye başladılar. İlerleyen zamanla beraber, Rus idaresinin de teşviki ve uyguladığı politikalar sayesinde sürekli hale gelen bu göçlerle Kırım'daki Kırım Tatar nüfusunun önemli bir bölümü ata yurtlarından göç etmek zorunda bırakılmıştı. Bir tahmine göre 1783-1922 yılları arasında Osmanlı topraklarına göç eden Kırım Tatarlarının sayısı en az 1.800.000 idi. Sadece resmî kayıtlar dikkate alınarak belirlenen bu rakam bile yaşanan göç dalgasının boyutlarını anlatmak için yeterlidir.

II. Dünya Savaşı yıllarında Romanya ve Kırım'dan, yine önemli miktarda Kırım Tatarı Anadolu'ya göç etmişti. Özellikle bu son göç dalgası ile Türkiye'ye yerleşenlerin kendi aralarında tesis etmeye çalıştıkları birliktelik, daha sonraki yıllarda meydana gelecek cemiyet çalışmalarına da taban oluşturmuş oldu.

Kırım ve Türkiye Halk Müziklerinin Etkileşimi ve Karşılaştırılması

1621-1707 yılları arasında yaşamış olan Âşık Ömer (Abdullahoğlu Ömer) Kırım'ın Gözleve şehrinde doğmuştur. Genç yaşta şöhret kazanan Ömer daha sonra Dağıstan'a, Azerbaycan'a İran'a ve Türkiye'ye gitti . Türkiye'de birçok şiiri bestelendi. Kırım ve Türkiye'nin ortak benimsediği âşıklardan biri oldu.

Gevheri Kırım'da 1650 ? Yılında doğdu 1716'da İstanbul'da vefat etti . Ortak halk şairleri arasında yer alır.

Ortak çalışmaların büyük bir bölümü klasik Türk Musikisinin içinde yer almıştır.

Klasik Türk Müziğinin etkisi halk ezgilerini çalanlara da yansımış, taksim ve peşrevler oluşturularak düğün(toy)lerden önce çalınmıştır .

Komalı sesler Kırım Müziği'nde görülmemektedir. En azından nota yazımlarında.

Türkiye'de notalandırılan Kırım asıllı ezgilerde ise iki komalık si bemol kullanılmıştır. TRT Repertuarına giren Boztorgay ve yayınlarda yer alan Türkiye'deki köylerde derlenen ezgilerde bu görülmektedir.

Türkiye'de; Yıldız Ayhan, Nesrin Sipahi, Nezahat Bayram, Zekeriya Başarslan, Ulvi Kırımlı, Rahmi Oruç Güvenç, Müjgân Akcollu, Akbikey, Filiz Tram, Şükriye Tutkun, Yasemin, Gurup Laçin, plak, kaset, TV, radyo v.b. yayın yolu ile Kırım Müziği'nin Türkiye'de yayılmasına katkıda bulunmuşlardır.

Kırım ve Türkiye halk çalgıları temelde benzer çalgılardır. Kaval, Çubuklu Davul, Dare, Saz, Santır, dümbelek (ikili ve çubuklu), Zurna, Tulum Zurna, Kemançe, Kırım halk çalgıları olarak gözükmektedir.

Kırım oyun havalarının çoğuna tür olarak verilen ad olan Kaytarma ilk bölümü dokuzlu tartımı ve figürleriyle iyiden iyiye bir zeybek oyunudur. Yedili bölüm tam bir Karadeniz havası'dır. Üçüncü bölüm ise karşılamayı andırır.Trakya, Giresun ve Ordu oyunlarını düşündürür.

Kırım ve Türkiye müzikleri kökeninden gelen akrabalık ve dostluk ilişkileriyle, gelişen ekonomik, kültürel ve sanatsal yaklaşımlarıyla gelecekte daha da yakınlaşacaktır.

Kaynaklar: kirimdernegi.org, vatankirim.net